Herb Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Najwybitniejsi wychowankowie Szkoły

Przez okres kilku wieków istnienia kaliskiej szkoły, w jej murach gościło wiele pokoleń uczniów (...). Pośród tysięcy wychowanków, nazwiska wielu z nich trwale zapisała historia, dając świadectwo jakości udzielanych tu nauk i preferowanych przez kadrę wychowawców wartości moralnych. Ramy monografii pozwalają na przypomnienie zaledwie nazwisk i postaci najwybitniejszych czy też najbardziej znanych.(...)

Okres staropolski

      W czasach I Rzeczypospolitej szkoła kaliska kształciła w zdecydowanej większości synów szlacheckich, w niewielkim zaś tylko stopniu mieszczańskich. Ta ostatnia grupa młodzieży z reguły odznaczała się predyspozycjami do stanu duchownego, co stanowiło ówcześnie jedyną właściwie szansę awansu społecznego i kulturowego. Z tej też przyczyny wielu przedstawicieli duchowieństwa rozpoczynało karierę naukową w szkole arcybiskupiej czy kolegium jezuickim, wybierając później drogę święceń kapłańskich i ślubów zakonnych.(...)
      Kaliskie kolegium jezuickie przygotowywało część młodzieży do stanu duchownego. Zasłużeni absolwenci kolegium prócz funkcji sensu stricto kapłańskich byli nauczycielami i wychowawcami uczniów szkół zakonnych. Angażowali się też w czynną walkę z reformacją poprzez publikowanie dzieł religijnych. Do grupy tej należeli między innymi: Marcin Łaszcz (1550-1615) z pochodzenia mieszczanin, Kasper Drużbicki (1590-1662), Tomasz Młodzianowski (1662-1686). Najwyższy prestiż uzyskał kaznodzieja królewski Marcin Laterna (1552-1598), którego talent pisarski i erudycję współcześni porównywali z dziełami filarów kontrreformacji, księży Piotra Skargi i Jakuba Wujka. Ten mieszczański syn, za niezłomną postawę w sprawach wiary, poniósł śmierć męczeńską z ręki żołnierzy Karola Sudermańskiego.
      Do najbardziej znanych wychowanków tego okresu trzeba zaliczyć także syna mieszczanina z Iwanowic - Klemensa (August - imię zakonne) Kordeckiego (1603-1673). Wywodzący się z rodziny iwanowickich postrzygaczy sukna, później przeor zakonu paulinów wsławił się obroną Jasnej Góry w 1655 r. i jest bez wątpienia jednym z najpopularniejszych bohaterów literatury polskiej, opiewanym przez Henryka Sienkiewicza, Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz Jana Kasprowicza. W pamięci pokoleń Polaków pozostał jako symbol obrońcy wiary, ale także bojownika o niezawisłość narodową.
     Wspomnieć też należy o Janie Bielskim (1714-1768), który do jezuickiego dramatu szkolnego w pełni wprowadził język polski.
      Wielu wychowanków szkoły kaliskiej uzyskało najwyższe godności duchowne i świeckie. W otoczeniu królów elekcyjnych z dynastii wazów: prymas Jan Wężyk 1575-1638), prymas Maciej Łubieński (1572-1640), Stanisław Łubieński, brat Macieja (1573-1640) biskup płocki i podkanclerz koronny, prymas Andrzej Leszczyński (1608-1658), prymas Jan Lipski (1589-1641). Ostatnim wychowankiem, który osiągnął godność prymasa, był Władysław Aleksander Łubieński (1703-1767). Natomiast dzięki poparciu dynastii Wettynów, Augusta II i Augusta II Sasa, Jan Aleksander Lipski (1690-1746) pełnił funkcję podkanclerzego koronnego i otrzymał purpurę kardynalską. Prócz szeregu najwyższych dostojników kościelnych, z murów kaliskiej uczelni wyszło jeszcze dwóch biskupów, Andrzej Olszewski (1621-1677), pisarz polityczny epoki baroku oraz Andrzej Trzebicki. Można jednoznacznie stwierdzić, że szkoła kaliska była kuźnią kadr kapłańskich kościoła rzymsko-katolickiego.(...)
      Bardziej znacząco zapisali się wychowankowie kaliskiej szkoły w dziedzinie literatury. Przypomnieć tu zwłaszcza trzeba nazwiska Marcina Łaszcza, Kaspra Drużbickiego czy twórcy słowników Grzegorza Knapskiego (Knapiusa), a także Sarbiewskiego (Sarbieviusa), autora "Od". Pierwszoplanową rolę w rozwoju piśmiennictwa polskiego baroku odegrał Samuel ze Skrzypny Twardowski (ok. 1600-1660), pochodzący z niezamożnego rodu szlacheckiego. Jego żywot z pewnością mógłby być wykorzystany jako fabuła interesujących obrazów z wojen kozacko-tureckich XVII w., a także potopu szwedzkiego. Służąc w szeregach Jeremiego Wiśniowieckiego pozostawił bogatą spuściznę literacką, z której korzystali między innymi Wacław Potocki i Henryk Sienkiewicz. Współcześni nadali mu miano sarmackiego Marona (Wergiliusza).
      Najbardziej znanym wychowankiem okręgowej szkoły Akademickiej był Gabriel Józef Alojzy Biernacki (1774-1834), generał wojsk powstania listopadowego. Należał do wyróżniających się uczniów. Edukację przerwał w 1789 r. i zaciągnął się w szeregi powstańców wielkopolskich. Po upadku państwa polskiego służył w Legionach Dąbrowskiego, wojskach Księstwa Warszawskiego. (...) Jego postać jest najwybitniejszym, choć nie jedynym przykładem wychowanka szkoły kaliskiej wsławionego na polu służby wojskowej.

Okres zaborów

      (...) Wspominając o działalności patriotycznej nie sposób przemilczeć uczestników powstania styczniowego. Abiturienci przełomu lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia wzięli w tym zrywie aktywny udział. Do najbardziej zasłużonych partyzantów kaliskich należał Ryszard Kurnatowski (1842-1912) pamiętnikarz tamtych lat. We wspomnieniach opisujących powstanie 1863/64 na Ziemi Kaliskiej rodzinę Kurnatowskich przedstawiono jako wzór patriotycznego ziemiaństwa, podlegającego wzmożonym represjom carskim.
      Po raz pierwszy w dziejach kaliskiej placówki biskupami zostali synowie mieszczańscy: Michał Nowodworski (1831-1896) intelektualista i Marian Leon Fulman (1866-1945) - represjonowany przez administrację carską. Inaczej przebiegała droga życiowa syna chłopskiego ks. biskupa Wojciecha Owczarka (1875-1938), którego edukację rozpoczął pokątny nauczyciel wiejski. Będąc żarliwym kapłanem, doprowadził do zarejestrowania Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi. On to osobiście udzielił święceń kapłańskich ks. prymasowi Tysiąclecia kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu. W uznaniu zasług dla Kościoła w dniu 25 lutego 1988 r. Konferencja Episkopatu Polski wyraziła zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego.
      Na uwagę zasłużył też ks. Wawrzyniec Centt (1823-1905), dowódca oddziału w powstaniu styczniowym, emigrant, spowiednik Adama Asnyka. W gronie księży o zacięciu naukowo-badawczym prym wiedli bliźniacy: Stanisław (1836-1919) i Zenon Chodyńscy (1836-1887), znani historycy Kościoła, nie stroniący - podobnie jak ich starszy brat Adam - od historii regionalnej.

      Fragmenty monografii "Szkoła kaliska - dzieje I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Kaliszu" pracy zbiorowej pod redakcją Edwarda Polanowskiego. Dwudzieste pierwsze wydawnictwo Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.