Bogata historia Kalisza i wybitni kaliszanie znaleźli też swoje poczesne miejsce w filatelistyce. Znaczki i kartki pocztowe, koperty pamiątkowe oraz okolicznościowe stemple emitowane przez Pocztę Polską ukazują znanych kaliszan i wybitne osoby związane z miastem na przestrzeni wieków. Do nich należą: Adam Asnyk (1838-1897), Mieczysław Kościelniak (1912-1993), Tadeusz Kulisiewicz (1899-1988), Stefan Szolc Rogoziński (1861-1896), Stanisław Wojciechowski (1869-1953), Wojciech Bogusławski (1757-1829), Adam Helbich (1796-1881), Stanisław Karnkowski (1520-1603), Maria Konopnicka (1842-1910), Mieszko III Stary (1126-1202), Przemysł II (1257-1296), Józef Rymarkiewicz (1857-1898), Maria Dąbrowska (1889-1965), Stefan Garczyński (1805-1833), o. Augustyn Kordecki (1603-1673) i Maria (Marianna) Koszutska (1876-1939). Znaki pocztowe zawierają też w swoich wizerunkach motywy kaliskie o znaczeniu historycznym, jak patena z XII wieku związana z osobą Mieszka Starego, najstarsza pieczęć m. Kalisza z 1374 roku, szlak bursztynowy prowadzący przez prastary Kalisz i inne.

il. 1	il. 2

      12 lutego 1945 roku wprowadzono do obiegu wydanie okolicznościowe znaczków pocztowych z okazji wyzwolenia 10 miast polskich spod okupacji hitlerowskiej. Znaczek o nominale 25 gr (il. 1), przedstawiający godło państwowe w kolorze czerwonym, posiada granatowy nadruk nowej wartości: 3 zł; nazwę miasta: KALISZ i datę wyzwolenia: 24.I.1945 (błędnie podaną, winno być - 23 stycznia). Przedstawiony na znaczku Orzeł Biały, jako godło państwowe, został zaprojektowany wg Orła Piastowskiego z sarkofagu Bolesława Krzywoustego, znajdującego się w katedrze płockiej. W 1960 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu serię znaczków emisji "Historyczne miasta polskie". Jeden z nich o nominale 60 gr przedstawia panoramę Kalisza. (il. 2). Emisja zbiegła się z obchodami XVIII wieków Kalisza. Z tej też okazji weszła do obiegu kartka pocztowa (il. 3). Znak opłaty, wartości 40 gr przedstawia pieczęć miejską z 1374 roku z napisem: "Sigillum Civitas Calis" (pieczęć miasta Kalisza). Ilustracja po lewej stronie kartki przedstawia uproszczony rysunek panoramy starego Kalisza, który powstał na podstawie obrazu "Św. Paschalis". Obraz namalował zakonnik kaliski, reformata Bonifacy Jatkowski w 1715 roku (zm. 1722). Tytułowy święty, patron miasta unosi się nad panoramą Kalisza, widzianego od strony zachodniej. 
      Z obrazu wynika, że Kalisz był miastem warownym, otoczonym murem obronnym. M.in. widocznych jest pięć kościołów i klasztorów znajdujących się w obrębie miasta. W 1961 roku wprowadzono do obiegu krajowego kopertę. Znak opłaty, wartości 60 gr przedstawia widok ogólny Kalisza. W 1993 roku wydano emisję "Szlak bursztynowy" (4 znaczki i bloczek). Na bloku (il. 4) widoczny jest fragment naszyjnika z bursztynu na tle mapy "Poloniae Regnum" z atlasu Abrahama Orteliusza "Theatrum Orbis Terrarum" z 1570 roku. W dolnej części bloku widoczny jest napis "Calisch". Z okazji Światowej Wystawy Filatelistycznej "Polska '73" wydano serię 4 znaczków. Jeden z nich o wartości 2,70 zł przedstawia patenę romańską z XII wieku, zwaną "pateną kaliską" albo Mieszka Starego (il. 5).

il. 4	il. 5

      Mieszko pod koniec życia ufundował pozłacaną patenę ze srebra dla klasztoru w Lądzie nad Wartą. Wykonał ją nadworny złotnik, Konrad pochodzący z Nadrenii. Awers pateny zawiera motywy ze Starego i Nowego Testamentu, na rewersie przedstawiono scenę ofiarowania pateny i kielicha (dziś już nieistniejącego) patronowi klasztoru, Św. Mikołajowi przez Mieszka i opata Szymona. Interesującym elementem jest wizerunek złotnika umieszczony pod stopami świętego. Ten cenny zabytek romańskiego złotnictwa z XII wieku znajduje się obecnie w kościele p.w. Wniebowzięcia NMP w Kaliszu (bazylika mniejsza).
      Wydano też wiele okolicznościowych stempli pocztowych, zawierających motywy kaliskie, jak: wieża ratusza, herb Kalisza z napisem w otoku: Societas Medica Calisiensis 1877, ratusz, herb województwa kaliskiego, patena kaliska, trębacz kaliski, posąg kwiaciarki, pałacyk mieszczący Miejską Bibliotekę Publiczną im. Adama Asnyka, replika Cudownego Obrazu Rodziny Świętej umieszczona na datowniku wydanym z okazji wizyty Ojca Świętego w Kaliszu w 1997 roku, gmach teatru kaliskiego, moneta Mieszka III Starego. 
      Szczególnie bogatą dokumentację filatelistyczną posiadają wybitne osoby zasłużone szczególnie dla Kalisza. Na znakach pocztowych widnieją podobizny: twórcy teatru kaliskiego Wojciecha Bogusławskiego; pisarek: Marii Konopnickiej i Marii Dąbrowskiej; obrońcy Jasnej Góry przed Szwedami - o. Kordeckiego; odkrywcy Kamerunu - Stefana Rogozińskiego; władców polskich, jak Mieszko III Stary i Przemysł II; wybitnych lekarzy zasłużonych dla kaliszan: Adama Helbicha i Józefa Rymarkiewicza, poety - Stefana Garczyńskiego i innych.
      W filatelistyce polskiej znaczące miejsce zajmuje twórczość wybitnych plastyków kaliskich. Na znaczkach znalazły się trzy dzieła Tadeusza Kulisiewicza. Również na znaczek został przeniesiony obraz Mieczysława Kościelniaka, przedstawiający ojca Kolbego. Piękne natomiast ilustracje do bajki "O krasnoludkach i sierotce Marysi", Marii Konopnickiej stanowią autorską replikę grafiki książkowej Jana Marcina Szancera. 
      Dla środowiska asnykowskiego bardzo ważne znaczenie posiada fakt występowania w filatelistyce motywów związanych ze szkołą i jej wybitnymi uczniami. Szczególne miejsce zajmuje Adam Asnyk, o którym w kontekście filatelistyki pisałem w Asnykowcu Nr 8 z września 1998 roku (Adam Asnyk w filatelistyce, s. 14-15). 
      Drugim wybitnym Asnykowcem uwiecznionym na znaczkach pocztowych jest Stanisław Wojciechowski. Był on drugim prezydentem II Rzeczypospolitej Polskiej. Urodził się 15 marca 1869 roku w Kaliszu. W roku 1888 ukończył Gimnazjum Filologiczne (obecnie Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka). W tym samym roku podjął studia w Uniwersytecie Warszawskim, na Wydziale Fizyko-Matematycznym. W listopadzie 1892 roku uczestniczył w zjeździe założycielskim Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich, a w roku 1893 - w zjeździe założycielskim PPS w Wilnie, gdzie poznał Józefa Piłsudskiego. Wraz z nim redagował i wydawał pismo Robotnik. Podczas pierwszej wojny światowej zmienił jednak orientację, uznając Niemcy za największe niebezpieczeństwo dla sprawy polskiej. Po upadku caratu w Rosji, został prezesem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie, która współdziałała z Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu. W maju 1918 roku, zagrożony aresztowaniem, zorganizował dużą grupę uchodźców z Królestwa Polskiego i wraz z nią dotarł w czerwcu 1918 roku z Rosji do Warszawy. 16 stycznia 1919 roku Naczelnik Państwa mianował go ministrem spraw wewnętrznych. Po wyborze w 1922 roku na urząd Prezydenta RP Stanisław Wojciechowski starał się prowadzić politykę niezależną. Demonstrację siły 12 maja 1926 roku ze strony Józefa Piłsudskiego, uznał za "bunt przeciwko Majestatowi Rzeczypospolitej". Wobec braku możliwości sprawowania najwyższego urzędu w państwie, w dniu 14 maja 1926 r. zrzekł się tej godności, wierny zasadzie: "SALUS REI PUBLICAE SUPREMA LEX" (dobro państwa najwyższym prawem). 
      W dniu 2 czerwca 1923 roku podczas uroczystości nadania tytułu HONOROWEGO OBYWATELA KALISZA Stanisław Wojciechowski wygłosił znamienne słowa o rodzinnym mieście: "Dzień dzisiejszy przypomniał mi moje lata dzieciństwa i młodości spędzone w Kaliszu. Tutaj mój ojciec, jak świętą relikwię, przechowywał rogatywkę powstańczą: matka moja uczyła mnie kochać i poświęcać się dla ojczyzny, opowiadając o strasznych chwilach powstania; tutaj na cmentarzu spoczywa ciotka moja, co ślubowała pozostać panną do śmierci, gdy Moskale zamordowali jej narzeczonego w Powstaniu. Tutaj w gimnazjum kształcili mojego ducha tacy zacni ludzie, jak prefekt ks. Szafnicki i nauczyciel języka polskiego, Stefan z Opatówka, brat członka Rządu Narodowego, Agatona Gillera. Tutaj uczyłem się miłości ojczyzny, wiary w lepszą jej przyszłość i wyrabiało się we mnie silne przekonanie, że Polska niepodległą być musi. 
      Kalisz doznał na sobie, do jakiego barbarzyństwa dojść może naród, skądinąd cywilizowany, gdy opęta go mania wielkości budowanej na kulcie siły militarnej. Obowiązkiem obecnego pokolenia jest zapewnić silne podstawy państwu polskiemu, świetny rozwój jego kultury i potęgi, ale nie takiej, do jakiej dążyli nasi sąsiedzi. Jak niegdyś zdawałem w tym mieście egzamin dojrzałości, tak teraz wszyscy powołani jesteśmy do zdania egzaminu dojrzałości politycznej przy budowie swojego państwa. Praca budowania wymaga przede wszystkim zgodności wysiłków obywatelskich. Jestem z wami od chwili urodzenia i pozostanę takim, jakim wychował mnie Kalisz, do ostatniej chwili życia". 
       Od 15 maja 1926 roku, aż do chwili śmierci w Gołąbkach pod Warszawą w dniu 9 kwietnia 1953 roku, Stanisław Wojciechowski pozostawał na emeryturze. Niemniej jednak przez okres tych 27 lat intensywnie pracował. Głównie poświęcił się pracy dydaktycznej, jako profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie wykładał do 1939 roku. Kierował też pracami Spółdzielczego Instytutu Naukowego. Opublikował m.in. "Moje wspomnienia" (1938) i "Historię spółdzielczości polskiej do 1914 roku" (1939). 

       Podobizna Stanisława Wojciechowskiego znajduje się na dwóch znaczkach pocztowych. W dniu 1 października 1924 roku Poczta Polska emitowała znaczek o nominale 1,00 zł w kolorze czerwonym, z portretem prezydenta wg projektu Józefa Aumillera (il. 6). W 70. rocznicę odzyskania niepodległości Polski wydano po raz drugi znaczek pocztowy z podobizną sławnego i wybitnego kaliszanina (il. 7). Dnia 11 listopada 1988 roku wprowadzono do obiegu wieloznaczkową emisję ukazującą podobizny znanych polityków. Na znaczku o nominale 20 zł widnieje portret Stanisława Wojciechowskiego. Projektował M. Piekarski.
       Powyższe opracowanie stanowi skróconą wersję mojej publikacji "Calisiana w filatelistyce". W skróconej też formie nie sposób omówić całej problematyki zawartej w tytule publikacji. Wymieniłem więc tylko najważniejsze elementy kaliskie występujące w polskiej filatelistyce.

Jerzy Bielawski w Biuletynie Stowarzyszenia Wychowanków...,  Asnykowiec 2001