Adam Asnyk

 

 

 

 

 

 

 

 

  

Dzisiejsze Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu, jedna z najstarszych szkół w Polsce, kontynuuje blisko 800-letnią historię i tradycje – od Szkoły Kolegiackiej, poprzez Kolonię Akademicką Akademii Krakowskiej i Kolegium Jezuickie, Szkołę Akademicką Okręgową, Królewskie Gimnazjum Kaliskie, Szkołę Departamentową, Szkołę Wojewódzką, Szkołę Wyższą Realną, Miejskie Gimnazjum Klasyczne, Gimnazjum Humanistyczne im. Adama Asnyka, aż po czasy nam współczesne.

Wśród tysięcy wychowanków, nazwiska wielu z nich trwale zapisała historia, dając świadectwo jakości udzielanych nauk i preferowanych wartości moralnych.

Aby nie sięgać zbyt daleko, od drugiej połowy XIX wieku, szkoła z ulicy Grodzkiej wydała krajowi między innymi, poetę Adama Asnyka, członka Rządu Narodowego z 1863 roku - Agatona Gillera, prawnika, rektora Uniwersytetu Wileńskiego – Alfonsa Parczewskiego, przywódcę  strajku szkolnego w 1905 r. (dzwonek wzywający do tamtego protestu wisi do dziś) i późniejszego ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w II Rzeczpospolitej – Sławomira Czerwińskiego, światowej sławy chemika – Tadeusza Miłobędzkiego, prezydenta Rzeczpospolitej – Stanisława Wojciechowskiego, ministra sprawiedliwości – Włodzimierza Wyganowskiego, biskupa  lubelskiego – ks. Mariana Leona Fulmana, biskupa ks. Wojciecha Owczarka, który udzielił święceń kapłańskich późniejszemu prymasowi Tysiąclecia, ks. Stefanowi Wyszyńskiemu, męczenników za ojczyznę i kościół, wyniesionych na ołtarze przez Jana Pawła II – księży Henryka Kaczorowskiego i franciszkanina ojca Piusa Marię, Ludwika Bartosika, współtwórcę polskiej szkoły rehabilitacji ortopedycznej – Mariana Weissa, pisarzy i poetów – Stefana Otwinowskiego, Edwarda Fiszera, Jana Winczakiewicza, admirała brytyjskiej Royal Navy – Józefa Bartosika, szefa  Wydziału Bezpieczeństwa Komendy Głównej Armii Krajowej i prezesa  Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie – Józefa Garlińskiego, komandosa brytyjskiego Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE) i bohatera spod Monte Cassino – Henryka Jedwabia,   obrońcę w procesach politycznych, senatora i posła na sejm – Edwarda Wende, wybitnych muzyków jazzowych – Jana Zylbera i Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego, czołowego polskiego operatora filmowego, współtwórcę wielu filmów Andrzeja Wajdy – Zygmunta Samosiuka i wielu innych, których biogramy zamieszczono w wydanym przed pięciu laty, z okazji poprzedniego Zjazdu Asnykowców, drugim tomie monografii „Szkoła Kaliska” zatytułowanym „Nauczyciele i wychowankowie”.

„Asnykowcy” dumni są z tego, że nieomal każdy rocznik wzbogaca swoim dorobkiem dziedzictwo przejęte od poprzednich pokoleń. Kaliskie liceum zawsze należało do czołówki polskich szkół średnich.

Jednak nie ma chyba takiej drugiej szkoły, której wychowankowie byliby tak mocno związani ze sobą i z miastem swojej młodości.

Starym i znanym obyczajem Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka  są zjazdy wychowanków, organizowane w rozmaitych formach co najmniej od 1879 roku, kiedy to w Warszawie zebrało się 123. dawnych uczniów byłej Szkoły Wyższej Realnej i późniejszego Gimnazjum Filologicznego w Kaliszu, by uczcić  65. rocznicę urodzin Jana Kluczewicza pełniącego niegdyś w szkole obowiązki jej dyrektora.

W 1923 roku na pierwszym po latach niewoli zjeździe, z inicjatywy absolwentów i w ich obecności, prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego i ministra Sławomira Czerwińskiego szkoła nasza została upaństwowiona, a treść aktu przekazania była następująca: „W imieniu Magistratu miasta Kalisza, wyżej wymienieni przedstawiciele oświadczają, iż oddają Państwu Polskiemu na własność Gimnazjum Miejskie, mieszczące się w gmachu szkolnym państwowym przy ulicy Grodzkiej. Kuratorium ze swej strony szkołę tę przyjmuje, tak że na mocy tego aktu staje się ona od dnia 1 listopada 1923r., Państwowym Gimnazjum imienia Adama Asnyka”.

W nadchodzącą 80. rocznicę tego historycznego aktu, w 165 – rocznicę urodzin patrona a także pamiętając o 50. rocznicy śmierci prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, w dniach 12 – 14 września 2003 roku, najstarsze polskie miasto gościć będzie uczestników jubileuszowego XV Zjazdu Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka.

Jak na wezwanie matki, zbiegną się rozsiani po kraju i świecie absolwenci najstarszej kaliskiej szkoły.  I znowu ożywi się miasto, bowiem Zjazd Asnykowców jest wydarzeniem nie tylko koleżeńskim, ale istotnym także ze względu na towarzyszące przedsięwzięcia kulturalne, prezentujące twórcze dokonania byłych uczniów ze szkoły przy ulicy Grodzkiej.

Zgodnie z tradycją w drodze na „Spotkanie pokoleń” w teatrze im. W. Bogusławskiego, wychowankowie przemaszerują ulicami miasta swej młodości, składając kwiaty przed pomnikiem swego patrona i w miejscach pamięci.

W galerii Biura Wystaw Artystycznych odbędzie się wernisaż Zbigniewa Jurkiewicza, maturzysty z 1972,  architekta z Toronto, a w cukierni „Rogatka Wrocławska” można będzie obejrzeć wystawę fotografii :Asnykowcy’98” autorstwa Stanisława Kulawiaka, będącej pokłosiem poprzedniego zjazdu.

W sali Centrum Kultury i Sztuki odbędzie się koncert zatytułowany „Asnykowcy – miastu”, w którym kaliskich filharmoników poprowadzi Jan Walczyński, a solistami będą – Karolina Sobierańska i Jan „Ptaszyn” Wróblewski.

Uroczystą  mszę św. w kaliskiej katedrze, w intencji profesorów i absolwentów odprawi biskup kaliski, ks. Stanisław Napierała w asyście księży asnykowców.

Pamiętano także o akcencie sportowym. W tradycyjnym meczu koszykówki o puchar im. prof. Kazimierza Paszyna  zmierzą się drużyny old-boyów „Asnykowców” i „Jagiellonów”.

Będzie oczywiście Wielki Bal w restauracji „Konkret”, wieczór koleżeński w klubie „Pod Muzami” i tradycyjne śniadanie na szkolnych korytarzach.

Podobnie jak w latach poprzednich, właśnie z okazji Zjazdu swoją premierę będą miały specjalnie na tę okazję przygotowane wydawnictwa. Tegorocznym przebojem będzie album „Kaliszanie” autorstwa „asnykowców”, Krzysztofa Oleksiaka i Adama Borowiaka, będący wyrazem pamięci o pokoleniu naznaczonym latami niewoli, radością budowania niepodległej Rzeczpospolitej, tragedią obu wojen światowych i organizowaniem życia w Polsce Ludowej.

Kolejnym wydawnictwem przygotowanym z okazji XV Zjazdu jest książka Zbigniewa Kościelaka, absolwenta z 1960 r., „Mów niech Cię zobaczę”, czyli cykl felietonów opatrzonych podtytułem „Na poletkach współczesnej polszczyzny”.

Swoją premierę będzie miał także 13. numer rocznika „Asnykowiec” redagowany przez Adama Borowiaka.

Tegorocznemu zjazdowi towarzyszy nostalgiczny plakat zaprojektowany przez artystę plastyka Krzysztofa Oleksiaka, maturzystę z 1965r.

Nie tylko filateliści ucieszą się z możliwości zaopatrzenia przesyłek okolicznościowym datownikiem pocztowym, upamiętniającym jednego z najzacniejszych absolwentów, prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.

Niezwykłą pamiątką i potwierdzeniem przynależności do asnykowskiej rodziny będzie dla każdego uczestnika jedwabny bordowy krawat (wszak asnykowcy od szkolnych barw przezywani byli „burakami”, dla odmiany ”Kościuszkowcy” to były „żaby”) i pozłacany znaczek – godło szkoły, jaki do 1939 roku na swoich czapkach nosili ówcześni uczniowie.

Tradycją zjazdowych spotkań jest także uhonorowanie szczególnie wyróżniających się członków Stowarzyszenia Asnykowców.

W tym roku z inicjatywy zarządu, na wniosek wojewody wielkopolskiego, prezydent Rzeczpospolitej Polskiej odznaczył Lidię Łyszczak i Marka Mikołajczyka, Złotymi Krzyżami Zasługi a Krzysztofa Płocińskiego, Bogdana Ptaka i Janusza Wysogląda, Srebrnymi Krzyżami Zasługi.

Wymienione osoby, ich zaangażowanie i bezinteresowna praca wnosząca znaczący udział w budowanie społeczeństwa obywatelskiego z nawiązką wypełniają formułę ofiarnej działalności publicznej oraz społecznej.

W symbolicznym znaku dekoracji Krzyżami Zasługi odczytujemy pamięć o pokoleniach  „asnykowców”, rzetelną pracą świadczących o wierności patriotycznym ideałom wyniesionym z kaliskiej Almae Matris.

„Asnykowcy” chcą przyjeżdżać, chcą się spotykać nie tylko na ulicy Grodzkiej. Biorą udział w zjazdowych imprezach, spacerują w przepięknym parku, spotykają się w domach koleżanek i kolegów. Wracają do starego miasta, do szkolnych murów, do swoich profesorów, do siebie. Niezależnie od wieku każdy przez parę dni ma znów 18 lat.

Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy dla powodzenia tego niezwykłego święta się przyczynili.

Z „asnykowskiego” kręgu w szczególny sposób na wyrazy koleżeńskiej wdzięczności zasługuje Zenon Sroczyński, absolwent z 1965 roku, właściciel przedsiębiorstwa „Hellena”, główny dobrodziej zjazdu.

W każdym z nas jest nieco z nostalgii patrona naszej szkoły, starszego kolegi, jednego z nas. On by też przyjechał na Zjazd, ale i tak zawsze jest z nami, odczuwamy to coraz mocniej, wraz  ze stukaniem kolejnych lat, wraz z odliczaniem kolejnych spotkań.

Serdecznie zapraszamy Koleżanki i Kolegów, którzy „I dziś znudzeni życia koleją mozolną, z rozkoszą wspominają swą ławicę szkolną”. (Wł. Syrokomla).

 

Adam Borowiak, prezes

Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum

im. Adama Asnyka w Kaliszu

 

Kalisz, wrzesień 2003 r.